پروپوزال ارشد مدیریت بازرگانی و بررسی خدمات بانکداری الکترونیک در بانک‌ها

پروپوزال ارشد مدیریت بازرگانی بررسی عوامل مؤثر در نهادینه شدن خدمات بانکداری الکترونیک در بانک‌ها

مقدمه:

  قرن بیست و یکم با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات که در کار و الگوهای زندگی ما انقلابی بوجود آورده است مشخص می شود (آلساجان و دنیز[1]، 2006). تغییراتی که به این واسطه در زندگی یکایک افراد جوامع مختلف ایجاد شده، باعث گردیده که سرعت نشر مفاهیم، فناوری نوین و نیز خدمات تازه افزایش چشمگیری یابند. در این بین تجارت الکترونیکی به عنوان موتور محرکه اقتصاد دانائی محور قرن بیست و یکم از جایگاهی ممتاز برخوردار است. از مهمترین مؤلفه‌های اثر‌گذار در عینیت یافتن تجارت الکترونیکی، مبادلات مالی است. با رشدسریع اینترنت، بانکداری آنلاین نقش بسیار مهم و اساسی در پرداخت‌های الکترونیکی پیدا کرده و در حقیقت بستر مناسبی را برای تراکنش‌های مالی ایجاد نموده است (مینگ[2]، 2009).

پیاده‌سازی بانکداری الکترونیک در هر کشوری نیاز به زیر ساخت‌های مختلفی دارد که شناخت این زیر ساخت‌ها و شناسایی عوامل مؤثر در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک راهنمای مناسبی برای بانک‌ها در دستیابی به موفقیت خواهد بود.

2-1)بیان مسئله:

هیچ نوآوری به سرعت انقلاب بانکداری الکترونیک چهره بانکداری را تغییر نداده است. بانکداری الکترونیک به عبارت ساده، به معنی ارائه محصولات و خدمات بانکی از طریق کانال‌های تحویل الکترونیکی است (نیتسوره[3]، 2003). عوامل متعدد از جمله هزینه رقابتی، خدمات به مشتریان، و ملاحظات جمعیت شناختی در بانک‌ها برای ارزیابی تکنولوژی و تعیین تجارت الکترونیکی و استراتژی‌های بانکداری اینترنتی خود انگیزه ایجاد می کند (سییدول و سایفور[4]، 2010).

برای توسعه تجارت الکترونیک در کشور، ورود به بازارهای جهانی و عضویت در سازمان‌هایی نظیر سازمان تجارت جهانی، داشتن نظام بانکی کارآمد از الزامات اساسی به‌‌‌شمار می‌آید. بنابراین، استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات در جهت ایجاد و توسعه بانکداری الکترونیک در نظام بانکی کشور حائز اهمیت است (سید جوادین، سقطچی، 1385).

زیرساخت قدیمی بانک‌ها، عدم تغییر اساسی در روش بانکداری برای سال‌ها و مقررات محدود کننده از جمله موانع بزرگی در مسیر حرکت بانک‌ها در جهت تحول و همگام شدن با بانکداری نوین جهانی به شمار می روند که باید توسط موج جدید بانکداران تحول گرا به کنار زده شوند. موج همه‌گیر شبکه‌های اطلاع رسانی رایانه‌ای منتظر نمی‌ماند که جامعه بانکداری در گوشه ای از دنیا، آمادگی لازم را پیدا نماید. هجوم نیاز مشتریان و فعالیت‌های تجاری الکترونیکی با روند فزاینده خود در پشت در بانک‌ها فشار خود را وارد می کنند. پاسخگویی به این نیازها با بافت سنتی بانک‌های کشور آسان نیست. ایجاد زمینه و در اختیار گرفتن فنآوری مناسب الزامی است. کندی و ندیده گرفتن این بازار، فضای مناسبی برای شرکت‌ها و مؤسسات غیربانکی ایجاد می‌کند تا با ارائه خدمات خود، در حد توان سهم بزرگی از فعالیت‌های مالی را از آن خود نمایند (نیکبخش تهرانی، آذرصابری، 1380، ص 236). در واقع تنها در صورتی که خدمات به گونه‌ای قابل قبول به مشتریان ارائه شوند، می‌توان انتظار داشت تا سیاست‌های کلان مالی و اقتصادی یک بانک یا مؤسسه مالی به نتیجه برسد (حسنی و همکاران، 1387). در این تحقیق به دنبال یافتن عوامل اصلی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک و ضریب اهمیت هر کدام از عوامل هستیم؟

3-1) بیان ضرورت و اهمیت موضوع:

توسعه روزافزون روابط اقتصادی و تجاری در عرصه دهکده جهانی و پیچیدگی کارکردی نظام‌ها و سازمان‌های اقتصادی گوناگون که در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و بین المللی فعالیت می‌کنند زمینه تشکیل یک سری نظام‌های مشترک و تشکیلات به هم پیوسته در ساختارهای مالی و اعتباری را باعث شده است.

در عصر حاضر، عصر انقلاب اطلاعات، با توجه به تحولات عظیم صورت گرفته در ساختارهای اقتصادی و نظام‌های مالی نقش بانک‌ها به عنوان ارگان تأثیرگذار در اقتصاد بیش از پیش پررنگ‌تر و مهم‌تر شده است و بنابراین می‌طلبد که بانک‌ها نیز همگام با تحولات خود سر منشاء تحولات جدیدتری باشند (حسنی و همکاران، 1387).

در واقع، امروزه صنعت بانکداری تنها در ارایه خدمات پشت باجه خلاصه نمی‌شود بلکه دامنه فعالیت آن در سطح فعالیت شرکت‌های چند ملیتی گسترده شده است؛ بانک‌ها امروزه خود در سیستم مبادلات الکترونیکی به عنوان یکی از سرمایه‌گذاران بزرگ (عمده) در بازار مبادلات وارد شده و در رقابت با سایر بانک‌ها نقش اساسی در تأمین مالی و پولی و رفاه اقتصادی جامعه ایفا می کنند. در یک جمله می‌توان گفت که امروزه صنعت بانکداری دامنه وسیعی از فعالیت‌های اقتصادی را شامل می شود و بدون آن و بدون تحول و دگرگونی در این صنعت، بزرگترین بخش محرک اقتصادی جامعه فلج می‌شود (عباسی نژاد و مهرنوش، 1385،27).

با مطرح شدن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و ورود رقبای خارجی به بازارهای مالی کشور، بانک‌های ایرانی نیز نیازمند توسعه خدمات خود در راستای تغییرات تکنولوژیکی هستند. از طرفی قبل از ارایه هرگونه خدمات جدید باید تحقیقاتی در زمینه اقتصادی بودن خدمات یادشده، منطبق بودن خدمات جدید با نیازهای جامعه و این که چه سیستمی می تواند این خدمات را به خوبی به مشتریان ارایه کند، صورت بگیرد. درکشورهای در حال توسعه بانک‌ها معمولاً با بررسی خدمات ارایه شده توسط سیستم بانکی کشورهای توسعه یافته اقدام به تقلید از آنها و ارایه خدمات می‌کنند و به دلیل عدم انجام تحقیقات و بررسی‌های موردنیاز این گونه خدمات را به صورت ناقص به مشتریان خود ارایه می‌کنند.

4-1) اهداف اصلی و فرعی:

1-4-1) هدف کلی:

بررسی عوامل مؤثر در نهادینه شدن خدمات بانکداری الکترونیک در بانک‌ها (مطالعه موردی بانک کشاورزی شهر تبریز)

2-4-1) اهداف فرعی:

1. تعیین اثر عوامل فنی _ تخصصی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک.
2. تعیین اثر عوامل فرهنگی _ اجتماعی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک.
3. تعیین اثر عوامل مدیریتی _ استراتژیکی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک.
4. تعیین اثر عوامل مالی _ اقتصادی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک.
5. تعیین رتبه بندی علل مؤثر بر نهادینه شدن بانکداری الکترونیک.

 5-1) فرضیه ها:

1. عوامل فنی _ تخصصی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک تأثیر دارند.
2. عوامل فرهنگی _ اجتماعی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک تأثیر دارند.
3. عوامل مدیریتی _ استراتژیکی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک تأثیر دارند.
4. عوامل مالی _ اقتصادی در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک تأثیر دارند.

6-1) مدل مفهومی تحقیق:

7-1) قلمرو تحقیق:

1-7-1) قلمرو موضوعی: قلمرو موضوعی تحقیق حاضر، علم مدیریت و به طور ویژه حوزه مدیریت بانکداری می‌باشد که درآن به طور خاص، بانکداری الکترونیکی مورد نظر می‌باشد.

2-7-1) قلمرو زمانی: داده‌ها مربوط به شعب بانک کشاورزی شهر تبریز در سال 89-90 می‌باشد.

3-7-1) قلمرو مکانی: قلمرو مکانی این تحقیق کلیه شعب بانک کشاورزی شهر تبریز می‌باشد.

8-1) تعاریف مفهومی و عملیاتی:

در جدول زیر به تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها پرداخته می‌شود:

9-1) محدودیت‌های تحقیق:

بیان محدودیت‌ها در گزارش طرح پژوهشی کمک می‌کند تا تصویر واقع‌بینانه‌تری از یافته‌های پژوهش فراهم گردد. این کار سبب می‌شود که خواننده و بررسی‌کننده پژوهش دریابد که با توجه به چه مشکلاتی، درصدد انجام پژوهش خود بوده‌ایم، لذا در ارزیابی، قضاوتی معقول‌تر و منصفانه‌تر خواهد داشت (طیبی و همکاران، 1388، 241-240).

از مهمترین محدودیت‌ها و موانعی که در مسیر این پژوهش وجود داشتند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشغله مشتریان و کارکنان تعجیل در تکمیل پرسشنامه.
• اخذ داده‌ها، محدود به پرسشنامه بوده است.
• کمبود اطلاعات و مبانی نظری در رابطه با عوامل مؤثر در نهادینه شدن بانکداری الکترونیک.
• عدم مطالعات و تحقیقات کافی و کامل در زمینه پژوهش.
• طولانی بودن بوروکراسی اداری برای گرفتن مجوز، اخذ اطلاعات و توزیع پرسشنامه‌.

10-1) ساختار پایان‌نامه:

این پژوهش در پنج فصل ارائه شده است. فصل اول به کلیات تحقیق، شامل مقدمه، بیان مسئله، بیان ضرورت و اهمیت موضوع، اهداف تحقیق، فرضیه‌های تحقیق، قلمرو تحقیق، تعریف متغیرهای تحقیق، محدودیت‌های تحقیق اختصاص داده شده است.

در فصل دوم که شامل پنج بخش می باشد، ضمن مرور مبانی نظری موضوع تحقیق، شامل مفاهیم بانکداری الکترونیک، مبادله الکترونیکی داده‌ها، زیرساخت‌های بانکداری الکترونیک، بانکداری الکترونیک در سایر کشورها، بانکداری الکترونیکی و مشکلات و موانع گسترش آن در ایران و پیشینه تحقیق، چارچوب لازم جهت حمایت از فرضیات تحقیق ارائه می شود.

فصل سوم به روش شناسی تحقیق می‌پردازد که شامل جامعه‌ی آماری، روش و ابزار گردآوری داده‌ها، روش‌های آماری قابل استفاده و محدوده‌های تحقیق می‌باشد.

فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده می‌پردازد.

نهایتاً در فصل پنجم نتایج و پیشنهاداتی در زمینه‌ی موضوع مورد بررسی ارائه می گردد.

محمد امین منفرد